Fundacja rodzinna jest nowym typem osoby prawnej.
Głównym celem Fundacji rodzinnej jest pomnażanie majątku rodzinnego, tak aby nie uległ rozdrobnieniu.
Fundacja Rodzinna finansuje beneficjentów, będących co do zasady członkami rodziny fundatora i może pokrywać koszty m.in. ich leczenia i kształcenia.
Majątek wprowadzony do fundacji nie podlega dziedziczeniu, a spadkobiercy są uprawnieni do korzystania z majątku wyłącznie jako beneficjenci Fundacji w sposób określony przez jej statut.
Fundacja rodzinna może inwestować w obligacje i akcje, udzielać pożyczek. Założenie fundacji rodzinnej oraz przekazanie do niej majątku nie jest opodatkowane (brak PCC i CIT w tym zakresie).
Co to jest Fundacja rodzinna?
Fundacja rodzinna to nowa instytucja w polskim prawie ułatwiającagromadzenie i zarządzanie majątkiem rodzinnym a także sukcesję w ramach rodziny tj. zapewnienia dziedziczenia majątku rodzinnego gromadzonego przez kolejne pokolenia rodziny.
W ramach Fundacji rodzinnej zapewnia się rodzinie środki finansowe, a przy tym realizujezasady i wartości biznesowe ustalone przez fundatora.
Fundacja rodzinna ma na celu zabezpieczenie finansowe członków rodziny Fundatora oraz efektywne zarządzanie majątkiem przez wiele pokoleń rodziny.
Fundacja rodzinna ma osobowość prawną.
Cele Fundacji rodzinnej
Celem Fundacji rodzinnej jest gromadzenie i zarzadzanie mieniem w interesie beneficjentów Fundacji oraz spełniania świadczeń na rzecz beneficjentów Fundacji. Szczegółowy cel fundacji rodzinnejokreśla w statucie Fundator.
Środki Fundacja rodzina wypłaca na rzecz tzw. beneficjentów. Najczęściej beneficjentami fundacji rodzinnej będą członkowie rodziny. Beneficjentem może być fundator.Beneficjentem może być:osoba fizyczna lub organizacja pozarządowa prowadząca działalność pożytku publicznego, która zgodnie ze statutem może otrzymać świadczenie od fundacji rodzinnej lub mienie w związku z rozwiązaniem fundacji rodzinnej.
Fundacja rodzinna w przypadku beneficjenta będącego osobą fizyczną może w szczególności pokrywać koszty jego utrzymania, leczenia lub kształcenia.
Beneficjenta umieszcza się na liście beneficjentów.
Utworzenie Fundacji rodzinnej
Nazwa fundacji rodzinnej może być wybrana dowolnie ale musi zawierać dodatkowe oznaczenie „Fundacja Rodzinna”.
Fundatorem może być tylko osoba fizyczna, która posiada pełną zdolność do czynności prawnych. Fundator składa oświadczenie o ustanowieniu fundacji rodzinnej w akcie założycielskim Fundacji rodzinnej albo w testamencie.Fundator ustala statut Fundacji rodzinnej, sporządza spis mieniawnoszonego do Fundacji rodzinnej na pokrycie funduszu założycielskiego
Akt założycielski/testament oraz statut Fundacji rodzinnej musza mieć formę notarialną.
Fundacja rodzinna może być ustanowiona przez więcej niż jednego fundatora.
Fundacja rodzinna ustanawiana w testamencie może mieć tylko jednego fundatora.
Fundator wnosi do fundacji rodzinnej mienie na pokrycie funduszu założycielskiego o wartości określonej w statucie nie niższej niż jednak 100 tys. zł.
Fundacja rodzinna nabywa osobowość prawną z chwilą wpisu do rejestru fundacji rodzinnych.Rejestr fundacji rodzinnych prowadzi Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim
Wniesienie funduszu założycielskiego jest wymagane przed wpisem do rejestru.
Działalność Fundacji rodzinnej
Fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczątylko w zakresie:
1) zbywania mienia, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2) najmu, dzierżawy lub udostępniania mienia do korzystania na innej podstawie;
3) przystępowania do spółek handlowych, funduszy inwestycyjnych, spółdzielni oraz podmiotów o podobnym charakterze, mających swoją siedzibę w kraju albo za granicą, a także uczestnictwa w tych spółkach, funduszach, spółdzielniach oraz podmiotach;
4) nabywania i zbywania papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
a) spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały albo akcje,
b) spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
c) beneficjentom;
6) obrotu zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
7) produkcji przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, o ile ilość produktów roślinnych lub zwierzęcych pochodzących z własnej uprawy, hodowli lub chowu, użytych do produkcji danego produktu stanowi co najmniej 50% tego produktuw związku z prowadzonym gospodarstwem rolnym.;
8) gospodarki leśnejw związku z prowadzonym gospodarstwem rolnym..
Organami fundacji są zarząd, rada nadzorcza oraz zgromadzenie beneficjentów.
Odpowiedzialność Fundacji rodzinnej
Fundator nie odpowiada za zobowiązania fundacji rodzinnej.
Fundacja rodzinna odpowiada solidarnie z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed ustanowieniem Fundacji rodzinnej.Odpowiedzialność fundacji rodzinnejogranicza się do wartości mienia wniesionego przez fundatora według stanu z chwili wniesienia, a według cen z chwili zaspokojenia wierzyciela.
Członek zarządu, członek rady nadzorczej oraz likwidator odpowiadają wobec Fundacji rodzinnej za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu, chyba że nie ponoszą winy. Członek zarządu, członek rady nadzorczej oraz likwidator nie naruszają obowiązku dołożenia należytej staranności, jeżeli postępując w sposób lojalny wobec fundacji rodzinnej, działają w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego, w tym na podstawie informacji, analiz i opinii, które muszą być w danych okolicznościach uwzględnione przy dokonywaniu starannej oceny.
Optymalizacja podatkowa Fundacji rodzinnej
Założenie fundacji rodzinnej oraz przekazanie do niej majątku nie jest opodatkowane (brak PCC i CIT w tym zakresie).
Fundacja rodzinna płaci podatek CIT 15% w momencie przekazywania środków beneficjentom (brak możliwości odliczenia kosztów uzyskania przychodów i amortyzacji).
Beneficjenci będący osobami fizycznymi, zwolnieni z podatku PIT, jeśli należą do najbliższej rodziny (fundator, małżonek fundatora, wstępni (m.in. rodzice, dziadkowie) fundatora, zstępni fundatora (dzieci, wnuku, prawnuki), rodzeństwofundatoraoraz pasierbów, ojczyma lub macochęfundatora).
Beneficjenci będący organizacjami pozarządowymi będą płacić CIT na dotychczasowych zasadach, w tym będą mogli skorzystać z obowiązującego zwolnienia przedmiotowego.
Podstawa prawna: Ustawa o fundacji rodzinnej z dnia 26 stycznia 2023 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 326)
