Prawo nie nadąża niestety za współczesnym obrotem elektronicznym ale praktycy coraz częściej wyrażają pogląd, że samo udostępnienie wzorca na stronie i akceptacja przez klienta np. poprzez oznaczenie check-boxu (pole wyboru) powinno być wystarczające. W praktyce obrotu często klient w taki właśnie sposób akceptuje regulamin.
Zwracam jednak uwagę na ryzyko prawne uznania, że Ogólne Warunki zamieszone na stronie www nie wiążą klientów/kontrahentów o ile nie zostały im doręczone mailem w PDF albo co najmniej w formie linku do pobrania tego dokumentu.
Klient musi mieć możliwość zapoznania się z Ogólnymi Warunkami/Regulaminem/Wzorcem Umowy przed zawarciem umowy. Brak skutecznego umożliwienia pobrania wzorca skutkuje tym, że taki wzorzec nie wiąże klienta.
Na mocy art. 384 par. 4 k.c. jeżeli jedna ze stron posługuje się wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona wzorzec ten przechowywać i odtwarzać w zwykłym toku czynności.
Umieszczenie wzorca na stronie www i udostępnienie w postaci elektronicznej bez możliwości wydruku/pobrania PDF często jest w piśmiennictwie uznawane za niewystarczające w świetle art. 384 § 4 k.c.
Artykuł 384 § 4 zawiera niejasny przepis regulujący sposób wiązania wzorcem w postaci elektronicznej (a więc wzorcem, którego treść daje się odtworzyć tylko za pomocą urządzeń elektronicznych, np. komputera lub telefonu komórkowego). Przepis ten odnosi się do wszystkich umów zawieranych z użyciem wzorca (także w stosunkach, w których posługiwanie się wzorcem jest zwyczajowo przyjęte – art. 384 § 2) bez względu na to, czy drugą stroną umowy jest konsument, czy przedsiębiorca. Wymóg zagwarantowania drugiej strony umowy możliwości przechowywania i odtwarzania wzorca w zwykłym toku czynności jest rozumiany w doktrynie jako niedopuszczalność publikacji wzorca na stronach www i konieczność jego doręczenia w postaci trwałego nośnika informacji (np. płyty CD lub pen drive’a) albo pocztą elektroniczną (zob. R. Trzaskowski [w:] J. Gudowski i in., Kodeks…, t. 3, Zobowiązania. Część ogólna, 2018, kom. do art. 384, nb 30 i n.; A. Olejniczak [w:] Kodeks cywilny…, t. 3, Część ogólna, red. A. Kidyba, 2014, kom. do art. 384, nb 15).
Zgodnie z piśmiennictwem, nie spełni wymogu stawianego przez komentowany przepis odesłanie do treści wzorca umieszczonej na stronie internetowej, przesłanie mu wiadomości zawierającej łącze (link) do pobrania takiego dokumentu.
Z drugiej jednak strony „Nie budzi zastrzeżeń stosowanie art. 384 § 4 k.c. w sytuacji, gdy kontrahenci współpracują w obrocie elektronicznym i w ten sposób prowadzą zwyczajową komunikację”. (tak Fras Mariusz (red.), Habdas Magdalena (red.), Kodeks cywilny. Komentarz).
W mojej ocenie, nie będzie skuteczne zastrzeżenie na stronie www lub w treści Ogólnych Warunków/Regulaminu/Wzorca Umowy, że skorzystanie z usługi oznacza akceptację dokumentu. Ryzyka tego nie zmniejsza fakt, że wzorzec zamieszczony na stronie www może być utrwalony wieloma sposobami np. za pomocą print screen (zrzutu ekranu).
W przypadku gdy drugą stroną umowy jest konsument zalecałabym przesłanie klientowi przez przedsiębiorcę linku umożliwiającego pobranie Ogólnych Warunków/Regulaminu/Wzorca Umowy na twardy dysk klienta w formie PDF.
zdjęcie: www.freepik.com
